Bharhut, een klein dorpje in de Indiase staat Madhya Pradesh, herbergt een schat aan geschiedenis: de Stupa van Bharhut. Deze indrukwekkende structuur uit de 2e eeuw voor Christus, ontworpen onder de heerschappij van de Sunga dynastie, is niet alleen een architectonische meesterwerk maar ook een rijke bron van kennis over het boeddhistische geloof in die tijd.
De Stupa zelf bestaat uit een grote, ronde verhoging met een hemisferisch bovendeel, bekroond door een relatief kleine “yasti”. Deze vorm symboliseert de koepel van de hemel, terwijl de yasti de “axis mundi” representeert – de centrale as die hemel en aarde verbindt. De Stupa is omgeven door een terras met een reeks intricately gesneden reliëfs die episoden uit het leven van Boeddha en zijn vorige geboorten illustreren.
Wat deze Stupa zo bijzonder maakt, is niet alleen haar architecturale schoonheid maar ook de rijkdom van detail in de reliëfs. Deze scènes geven ons een fascinerend kijkje in de wereld van de oude boeddhisten: hun geloven, rituelen en dagelijkse leven.
Een belangrijk onderdeel van de reliëfs zijn de “Jataka” verhalen. De Jatakas vertellen over Boeddha’s vorige levens, waarin hij zich steeds opnieuw in verschillende gedaantes manifesteerde om het lijden van andere wezens te verlichten. Een populaire Jataka verhaal op de Stupa is die van de Koning-Leeuw:
| Scene | Beschrijving |
|---|---|
| De Leeuw | Boeddha wordt afgebeeld als een leeuwkoning, beschermend over zijn kudde. |
| De Slangen | De leeuwkoning dient zich te verdedigen tegen een reeks gevaarlijke slangen. |
| De Overwinning | Door middel van wijsheid en compassie overwint de leeuwkong de slangen, symboliserend Boeddha’s triomf over het kwaad. |
De scènes geven ons niet alleen een glimp in de levens van Boeddha in zijn vorige gedaantes, maar ook informatie over de dierenwereld en de sociale structuren van die tijd.
De Sunga Dynastie: Een Tijdperk van Bloei voor het Boeddhisme
De Stupa van Bharhut werd gebouwd tijdens de regering van de Sunga dynastie. Deze familie was een belangrijke factor in de verspreiding van het boeddhisme door India. Hun bescherming en steun voor boeddhistische kloosters en instellingen waren cruciaal voor de groei en ontwikkeling van deze religie.
De Sunga dynastie was bekend om haar tolerantie ten opzichte van andere religies, maar ook om hun stevige geloof in Boeddha’s leer. Deze combinatie creëerde een omgeving waarin boeddhistische kunst en cultuur konden floreren. De Stupa van Bharhut is een prachtig voorbeeld van deze bloeiperiode.
De Symbolische Betekenis van de Stupa
Een Stupa heeft niet alleen een fysieke functie als grafmonument voor Boeddha’s resten, maar ook een diepere symbolische betekenis.
| Element | Betekenis |
|---|---|
| De Ronde Vorm | Representeert het universum en de cyclus van geboorte, dood en wedergeboorte. |
| De Hemisferische Bovenkant | Symboliceert de verlichting, het einddoel van de boeddhistische zoektocht. |
| De Yasti (Kroon) | Representeert de top van de wereld, waar Boeddha bevrijd is van alle aardse verlangens. |
Door deze symboliek te begrijpen kunnen we de Stupa niet langer zien als een simpel bouwwerk maar als een manifestatie van boeddhistische principes en aspiraties.
Een Duurzaam Erfgoed: De Stupa van Bharhut in de Moderne Tijd
De Stupa van Bharhut werd in 1873 ontdekt door een Britse archeoloog en heeft sindsdien vele restauraties ondergaan. De originele stenen zijn nu te vinden in het Indian Museum in Kolkata. Een replica van de Stupa staat echter nog steeds op de oorspronkelijke locatie, waardoor bezoekers een idee kunnen krijgen van de grandeur van dit monumentale werk.
De Stupa van Bharhut is meer dan alleen een oude steenstructuur: het is een tijdcapsule die ons een kijkje geeft in een verdwenen wereld. Door deze reliëfs en symbolen te bestuderen kunnen we niet alleen meer leren over de geschiedenis van het boeddhisme, maar ook inspiratie putten uit de universele boodschap van compassie en verlichting die Boeddha’s leer draagt.
